La identidá asturiana llevase nos pies: el Pueblu d’Asturies enseña parte de la so colección de calzáu

Llamentó Juaco López, director del Muséu del Pueblu d’Asturies, que'l desdexu y falta de trabayu a mediaos del sieglu pasáu de les instituciones, "dexara una llaguna importante, qu'igual nun somos a recuperar", y que supon una torga pa poder amosar la historia del calzáu n'Asturies. Xustificólo pola dificultá de poder caltener un elementu "efímeru". "Faese pa usase y cuando llega a la fin de los sos díes desfacemonos d'él. Anque d'antiguo s'almacenaba en casones, palacios y cases grandes", destacó López. Pero con too y con ello'l Pueblu d’Asturies consiguió axuntar nuna colección pieces de calzáu que tomen cerca d'un sieglu, pa cumplir con una demanda y poder apreciar "una muestra variada, cargada de cultura d'identidá", como recalcó Monserrat López, conceyala de Cultura del Conceyu de Xixón. 

La esposición "A los tos pies. La coleición del calzáu del Muséu del Pueblu d’Asturies. 1870- 1975" ufierta al públicu un percorríu nel que puede afayar 117 pares de madreñes, coricies o abarques, chanclos, zapatos, alpargates, botinos, botes o zapatielles, escoyíes ente'l calzáu que se caltien nesti espaciu.

El viaxe d'época, abiertu al públicu hasta abril del próximu añu, estrema en cuatro bloques: el calzáu tradicional; el calzáu infantil; el calzáu a la moda y el calzáu deportivo; y un apartáu de catálogos ya impresos comerciales de fabricantes de madreñes y otros calzaos, mesmo que fotografíes de la dómina.

Na coleición, que ye'l resultáu de donaciones de los últimos trenta años, pueden atopase por casu esistencies del comerciu de Benito Santa Eulalia, en Boal, con zapatos de los años venti y trenta del pasáu sieglu. Y tamién un percorríu per un calzáu artesanal fechu nel ámbitu rural yel fabricáu por zapateros profesionales o industries allugaes fuera d'Asturies, como ye'l casu d'Elda, Elx, Almansa, Sitges, Arnedo o Torrelavega.

Nesa reconstrucción d'un sieglu, per aciu de distintes pieces, puede apreciase la evolución del calzáu, dende les formes más tradicionales hasta les más modernes. Garren protagonismu, pol so raigón y popularidá, les madreñes nos sos distintos modelos. "Ye un calzáu mui del campu asturiano, hai modelos mui del iviernu qu'entá perviven, porque se tuvieron faciendo hasta va relativamente poco", comentó López, primero d'enseñar otros calzaos. "Tán otros como'l modelu d'escarpin, y la so posterior evolución a la de zapatiella, que ye más urbana", fixo, pa referise dempués "a les coricies de piel en verde pa grupos de folclore, que se sustituyeron dempués por abarques, chanclos o alpargates".

La historia del calzáu permite percorrer tamién esa evolución de materiales, dende les prendes de madera, cueru, tela, goma o espartu, ensin escaecer tampoco que por munchu tiempu'l calzáu, a cencielles, nun s'ausaba. "N'Asturies hasta principios del sieglu XX les muyeres del campu y los neños diben descalzos", remembró Juaco López, que tamién se refirió a otres interesantes pieces que se puen afayar como unes botes d'esquí, otres del montañeru José Ramón Lueje o unes botes de cueru cola suela claveteada.

Lo gordo de la colección asitia nos años 20 y 30 del sieglu pasáu. Anque como destacaron dende'l Pueblu d’Asturies, esta reconstrucción que fixeron quedó incompleta. "Hubo una industria potente de calzáu en Noreña de la que se perdió cuasi tou", cuntaron. "Los zapatos tán cargaos d'historia, cultura ya identidá. Poques prendes o complementos dexaron tanta buelga y se convirtieron nun accesoriu indispensable con tanto que cuntar", dixenon.

“Cola ayuda del Gobiernu del Principáu d´Asturies”.